Jak obliczyć wartość odżywczą?
Wartość odżywczą oblicza się na podstawie analizy żywności dokonanej przez producenta, obliczeniu na podstawie znanych lub rzeczywistych wartości średnich użytych składników
lub obliczeniu na podstawie ogólnie dostępnych i zaakceptowanych danych. Obliczając podaje się wartość średnią, czyli uwzględnia się naturalną różnorodność składników, wahania sezonowe, strukturę, i czynniki zmieniające rzeczywistą wartość. Podaje się w przeliczeniu na 100g lub 100 ml produktu, można także przeliczyć wartość odżywczą na porcje, jest to lepiej odbierane przez klientów.
Wartość odżywcza musi zawierać:
– wartość energetyczną KJ / kcal
– tłuszcz,w tym kwasy tłuszczowe nasycone
– węglowodany, w tym cukry
– białko
– sól
Jak przedstawić informację o wartości odżywczej
Tabela czy układ liniowy
Jeśli etykieta jest wystarczająco duża, informacje o wartości odżywczej powinny być prezentowane w formie tabeli. Jeśli nie ma na to miejsca, można je zamieścić w układzie liniowym, wymieniając poszczególne składniki. Informacje muszą być prezentowane łącznie, w czytelnym formacie, w kolejności przedstawionej w załączniku XV do rozporządzenia 1169/20011. Ważny jest również rozmiar zastosowanej czcionki, określony w ww. rozporządzeniu.
Gramy, miligramy, kilodżule i kilokalorie
Wartość energetyczna i ilość składników odżywczych jest wyrażana przy użyciu jednostek miary wymienionych w załączniku XV, tzn. wartość energetyczna w kilodżulach (kJ) i kilokaloriach (kcal), a zawartość pozostałych składników odżywczych w gramach (g). Do witamin i składników mineralnych należy używać jednostek wymienionych w załączniku XIII, części A, tj. miligramów (mg) oraz mikrogramów (µg).
100 g, 100 ml czy w przeliczeniu na porcję
Wartość energetyczna i ilość składników odżywczych jest obowiązkowo wyrażana w przeliczeniu na 100 g lub 100 ml. Dodatkowo może być wyrażana w przeliczeniu na porcję, pod warunkiem że określona jest wielkość porcji oraz ich ilość w opakowaniu, a także w przeliczeniu na referencyjne wartości spożycia.
Jak obliczyć wartość energetyczną w kcal i kJ?
Wartość energetyczną oblicza się, używając współczynników przeliczeniowych, określonych w załączniku XIV Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011. Aby obliczyć wartość energetyczną w kcal, należy dodać wartości oznaczone laboratoryjnie lub wyszukane w literaturze:
zawartość białka x 4 + zawartość tłuszczu x 9 + zawartość węglowodanów x 4 + zawartość błonnika x 2
Wzór: B × 4 kcal + T × 9 kcal + W × 4 kcal + BP × 2 kcal = E kcal
Analogicznie oblicza się wartość energetyczną w kJ:
Wzór: B × 17 kJ + T × 37 kJ + W × 17 kJ + BP × 8 kJ = E kJ
kJ – kilodżule
kcal – kilokalorie
B – białko
T – tłuszcz
W – węglowodany
BP – błonnik pokarmowy
E – energia
Wartość odżywcza nie jest obowiązkowa w przypadku:
Środków spożywczych bez opakowań, przeznaczonych do sprzedaży konsumentowi końcowemu lub do zakładów żywienia zbiorowego, oraz
jedzenia pakowanego na miejscu sprzedaży na życzenie konsumenta,
również wytwarzanego ręcznie, dostarczanej bezpośrednio przez wytwórcę w małych ilościach konsumentowi finalnemu lub miejscowym placówkom handlu detalicznego jak również w opakowaniach lub pojemnikach, których największa powierzchnia jest mniejsza niż 25 cm2,
• żywności wymienionej w załączniku V do rozporządzenia 1169/2011, np. drożdże, guma do żucia, kawa, herbata.
– Obowiązkowa informacja o wartości odżywczej musi zawierać:
wartość energetyczną oraz ilość tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka oraz soli. Dodatkowo można podać zawartości kwasów tłuszczowych jednonienasyconych, kwasów tłuszczowych wielonienasyconych, polioli, błonnika pokarmowego, skrobi oraz witamin i składników mineralnych, pod warunkiem że występują w produkcie w znaczącej ilości.
Podawane w tabeli wartości odżywczej zawartości poszczególnych składników powinny odnosić się do żywności w formie, w jakiej jest ona sprzedawana. W określonych przypadkach podawane wartości mogą odnosić się do żywności po przygotowaniu (np. zupy w proszku), pod warunkiem że w oznakowaniu zawarta będzie dokładna instrukcja przygotowania takiej żywności.